مهاجرت نخبگان در عصر اطلاعات بازاندیشی در فرصتها، تهدیدها و راهکارها

مهاجرت نخبگان که اغلب با عنوان فرار مغزها از آن یاد می شود، هر چند مسأله ای تاریخی بوده و سابقه ای دیرینه داشته ، اما عمدتاً از اوایل دهة 1960 همچون یک پدیده اجتماعی موردتوجه و چاره اندیشی قرار گرفته است .  دامنة این پدیده نیز هر چند محدود به کشورهای خاصی نبوده و گستره ای جهانی داشته ، اما اغلب در ارتباط با کشورهای توسعه نیافته یا در حال توسعه از آن سخن به میان آمده است و به دلیل همین ارتباط همنشینی و همزمانی (با مفهوم توسعه ) بوده که سخن از فرصتها و تهدیدهای فرار مغزها مفهوم یافته است . به عبارتی این پدیده به خودی خود نه از دست دادن فرصتی در خود نهفته داشته و نه ایجاد تهدیدی ، اما از آن هنگام که باتوسعه همنشینی و همزمانی یافته ، امکان فرصت و تهدید آن معنادار شده است . بر این اساس درمورد جامعه ما به مثابه جامعه ای در حال توسعه و دست به گریبان چنین پدیده ای ، سؤال این است که علل وقوع و دلایل اهمیت مهاجرت نخبگان چیست ؟  فرصتها و تهدیدهای این پدیده درارتباط با فرایند توسعه کدامند؟ و 3) برای تبدیل تهدیدهای آن به فرصت از چه راهکارهایی می توان بهره گرفت ؟ پاسخ به این سؤالات هر چند سهل و ممتنع می نماید اما مانع آزمون پاسخی فرضی نیست . پاسخ فرضی که در این نوشتار به چنین سؤالاتی داده می شود با عنایت به دوپارادایم صنعت گرایی 1 و اطلاعات گرایی 2 توسعه ، به ویژه با تأکید بر تحولات عصر اطلاعات وظهور جامعة شبکه ای در حکم دستاورد چنین عصری خواهد بود.